Het geweten van Roberto Doni

Een Afrikaanse immigrant wordt veroordeeld voor een schietpartij waarbij een Italiaans meisje verlamd is geraakt. Het hoger beroep in deze zaak wordt naar Roberto Doni toegeschoven, een ervaren magistraat die binnenkort hoopt te gaan genieten van een rustige oude dag ver buiten het hectische Milaan. De zaak lijkt eenvoudig; de immigrant heeft geen alibi en het slachtoffer heeft hem herkend als een van haar belagers.

Maar een journaliste weet Doni ervan te overtuigen dat hij de zaak grondig moet onderzoeken en neemt hem mee de achterbuurten van Milaan in, een wereld die ver afstaat van zijn luxeleven en het statige Paleis van Justitie. Wat hij daar ziet, dwingt hem te kiezen tussen de makkelijke weg en zijn geweten.

Het echte verhaal

Een veel belovend maar enigszins misleidend achterplat. Waar ik in eerste instantie dacht dat het om de grondige zoektocht naar de feiten ging, blijkt de nadruk meer te liggen op de gewetensvragen van de heer Doni zelf en zijn gestruggel met het Italiaanse (rechts)systeem. Overigens een erg interessant en origineel thema, maar dat maakt het boek wel minder spannend dan ik me had voorgesteld. Het kabbelt een beetje voort tussen de dagelijkse bezigheden en de gedachtegangen van de heer Doni. Toch hangt er een vreemde spanning in het boek, omdat je je als lezer constant blijft afvragen hoe het zal aflopen. Wat gaat de heer Doni uiteindelijk doen?

Het andere Milaan

Het decor wordt gevuld door een Milaan dat we nooit in de reisgidsen zien: armoede, clandestiniteit, onrecht. Mensen die bang zijn om uit de anonimiteit te komen. Ik heb een tijdje in Milaan in een centro sociale gezeten en herken dit milieu meer dan bijvoorbeeld de modewereld waar Milaan zo mee pronkt.

Tegen zijn wil in wordt Doni door de fanatieke journaliste Elena hierheen gesleept. Zij laat hem dat Milaan zien waar hij niets van lijkt te (willen) weten. Doni's wandelingen door de Via Padova brengen al zijn zekerheden en overtuigingen aan het wankelen.

 

De filosofie van Giorgio Fontana

De schrijver van dit alles, Giorgio Fontana (1981), maakt de lezer op meesterlijke wijze nieuwsgierig naar deze wereld. Wat schuilt er achter de rolluiken? Wie zijn de mensen die hier wonen? Fontana studeerde filosofie in Milaan, en dat is te merken. Fontana toont ons de wereld door de ogen van de cynische magistraat, die dan ook rake uitspraken doet. Zoals deze:

'Ja het is vreselijk.'

'En verder?'

'Verder gaat alles gewoon door,' zei Doni terwijl hij wegliep. 'Sorry, maar wil graag even op mezelf zijn.'

'Problemen?'

'Nee hoor, het gewone werk: walgen van het leven.'

 

Waar de hersenkronkels van de heer Doni uiteindelijk toe leiden moet de lezer zelf maar ontdekken in dit bijzondere boek. Nieuwsgierig geworden? Klik dan hier voor een leesfragment of koop meteen het hele boek (in de vertaling van Philip Supèr):

 

Matteo met dubbel t

Een aantal maanden geleden, die nu een eeuwigheid weg lijken, bevond ik me in de netelige situatie een naam te moeten kiezen voor ons kindje, dat met een Nederlandse moeder en een Italiaanse vader ter wereld zou komen. De naam moest aan een aantal eisen voldoen, welke ik uiteenzette in een blog (klik hier). Toen het geslacht eenmaal bekend was, hoefden we ons alleen nog maar te concentreren op een jongensnaam, wat overigens veel moeilijker was dan een meisjesnaam. Maar een keuze werd gemaakt. Belangrijkste eis: de naam moet zowel in het Italiaans als in het Nederlands goed uit te spreken zijn.

Perfectionisme

Op 21 mei werd derhalve een nieuwe Matteo geboren. Matteo Molini. Een perfecte eenheid van twee keer zes letters, gehuld in twee keer drie lettergrepen en afgewerkt met een subtiele alliteratie. Tja, je zult maar licht autistisch zijn. Qua uitspraak tot nu toe geen problemen. Wel heeft een enkele Nederlander ons gefeliciteerd met de geboorte van Matheo. Daar had ik even geen rekening mee gehouden. Nu moet hij later alsnog vertellen hoe je zijn naam schrijft: met dubbel t. Ben benieuwd hoe zijn vriendjes hem gaan noemen: Matte, Mattie, Teo! De afkortingen zijn wellicht niet zo fraai, maar ergens moesten we wat concessies doen.

 

Betekenisvolle naam

De naam Matteo komt van het Hebreeuwse Matithya, dat bestaat uit matag (geschenk) en yah (afkorting van yahweh), en betekent 'geschenk van God'. Aan eigennamen worden allerlei persoonskenmerken toegekend die doen geloven dat alle Matteo's hetzelfde zijn. Uit nieuwsgierigheid ben ik toch eens gaan kijken (op een Italiaanse website) hoe onze zoon dan eigenlijk is:

Matteo heeft een veelzijdige persoonlijkheid. Hij is een groot waarnemer en weet zich naar elke situatie te gedragen. Hij is een pacifist, hij neemt niet graag beslissingen, want hij stelt liever de anderen tevreden om discussies te voorkomen. Hij staat voor iedereen klaar en is vrijgevig.

Niet slecht voor een eerste kind!
 

Naamgenoten

Veel Matteo's ken ik niet. De paar die ik ken zijn leuk. Geen vervelende associaties. Italië heeft nu een premier die Matteo heet, maar die wordt veelal bij zijn achternaam (Renzi, red.) genoemd. Ooit vertaalde ik een verhaal van de Milanese schrijver Matteo B. Bianchi. Bij de voetbalclub die papa aanhangt (Genoa, red.) speelde eens een Matteo (Matteo Ferrari), maar die vertrok na een jaar naar Turkije. Er is de televisieserie Don Matteo op Rai Uno, waarin een pastoor (gespeeld door Terrence Hill) allerlei zaken oplost voor de carabinieri. Tot zover de bekende Matteo's?

 

Feesten



In een Italiaans-Nederlands gezinnetje worden zowel de Italiaanse als de Nederlandse tradities in ere gehouden. Dus Sinterklaas én La Befana. Verder is er een naamdag, een onomastico, die in Italië heel belangrijk is. Matteo, die dezelfde naam draagt als de heilige apostel en evangelist San Matteo (die van de Matthäus passion, red.), heeft zijn naamdag op 21 september. Dat betekent feest in mei, september, december en januari. Als dat geen verwend kind wordt...